Γονέας σαν προπονητής

Άλλο ένα καίριο άρθρο από τον αθλητικό ψυχολόγο κ. Ιωάννη Ζαρωτή, όπως

δημοσιεύτηκε στο physchology.org  :
Στο πλαίσιο του αθλητισμού αναπτύσσονται συχνά καταστάσεις, οι οποίες εκφράζουν ταυτόχρονα προσωπικές επιθυμίες και εσωτερικές συγκρούσεις. Φαινομενικά δείχνουν λειτουργικές, αν αναλυθούν ωστόσο περισσότερο, αναδεικνύονται οι προβληματισμοί που εμπεριέχονται. Μια από τις πιο δύσκολες συνθήκες που εμφανίζονται στο αθλητικό πλαίσιο είναι η «επιλογή» του γονέα να «διατηρεί» ταυτόχρονα δύο ιδιότητες, την αυτονόητη και «άθελά» του, εκείνη του «προπονητή».
Η εμπλοκή του γονέα δεν είναι πάντοτε «προσχεδιασμένη», προσπαθεί να δείξει ενδιαφέρον για τη συμμετοχή του παιδιού στον αθλητισμό, να είναι κοντά του όσο περισσότερο γίνεται, να συζητήσει τους προβληματισμούς τους και τις ανησυχίες του, ακόμα και όταν αυτές αναφέρονται σε σημεία που αποτελούν «δουλειά του προπονητή». Κάπου εκεί φαίνεται να υπάρχει ένα όριο αναφορικά στο ποιος είναι ο ρόλος του γονέα και ποιος του προπονητή.
Αν ο γονέας επιλέξει να εμπλακεί, η βασική δυσκολία έγκειται στην αδυναμία του γονέα-«προπονητή» και του παιδιού-αθλητή να διαχωρίσουν τους ρόλους τους. Παρατηρείται σύγχυση των απαιτήσεων και των υποχρεώσεων του ενός προς τον άλλο. Ο γονέας στο αθλητικό πλαίσιο προσπαθεί να παρέχει συναισθηματική υποστήριξη, ενώ ο προπονητής επωμίζεται κυρίως την τεχνική καθοδήγηση του αθλητή. Η προσπάθεια για «ταύτιση» των δύο ρόλων, αναδεικνύει συνήθως ένα έντονα συναισθηματικά φορτισμένο «προπονητή», ο οποίος εκφράζεται μέσα από τον εκνευρισμό, την απογοήτευση, τη στεναχώρια, τον ενθουσιασμό, όλα σε υπερθετικό βαθμό, όπως και η διπλή ιδιότητά του. Μια ιδιότητα η οποία ακολουθεί τον «προπονητή» και στο σπίτι, όπου «κανονικά» θα αναλάμβανε τον ρόλο του γονέα, η σημαντικότητα όμως του αγώνα που «πέρασε» και τα έντονα συναισθήματα που άφησε, πυροδοτούν διαδοχικές συζητήσεις και στο οικογενειακό περιβάλλον της προπόνησης! Για τον αθλητή και τον γονέα σ’ αυτή την περίπτωση, η προπόνηση και ο αγώνας δεν τελειώνουν σχεδόν ποτέ, τοποθετώντας τους όλο και πιο βαθιά στους ρόλους τους. Το ερώτημα που εγείρεται πρώτιστα είναι το πότε πραγματικά αποφορτίζονται;
Ο αθλητής βιώνει περισσότερο έντονα την πεποίθηση ότι η αποδοχή του ως υιού ή κόρης από τον γονέα του, περνάει μέσα από την επιτυχημένη εμφάνιση στον αγώνα την οποία καλείται να αξιολογήσει ανάλογα ο «προπονητής» που είναι ο γονέας του! Για τον αθλητή οι απαιτήσεις εμφανίζονται να είναι πολλαπλάσιες.
Παράλληλα, ο αθλητής νιώθει ασφαλής στον αγωνιστικό χώρο εξαιτίας πιθανόν του συναισθηματικού δεσμού με τον γονέα που είναι «πάντα» παρών στο χώρο της προπόνησης και του αγώνα, ωστόσο κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσει ότι θα χρειαστεί να ζήσει μόνος του, να αυτονομηθεί, τόσο στην καθημερινότητά του όσο και στον αθλητισμό. Η «αποδέσμευση» σε εκείνη τη χρονική στιγμή θα είναι τόσο δύσκολη όσο και αναγκαία. Ανάλογα δύσκολο είναι και για τον γονέα να αποδεσμευτεί από τη «στενή προσκόλληση» καθώς ο ιός της υπερεμπλοκής προσβάλλει εύκολα αυτές τις σχέσεις!
Η διπλή ιδιότητα του γονέα-«προπονητή» είναι δύσκολη και ανέφικτη. Φαινομενικά κινείται με βάση την ανιδιοτέλεια και την υποστήριξη από την πλευρά του γονέα, αν αναλυθεί ωστόσο περισσότερο, καταδεικνύει μια σύγκρουση ρόλων, η οποία ορισμένες φορές καταλήγει σε «απομακρυσμένη» συνύπαρξη στην ίδια οικογένεια!